Iain M. Banks'in anısına

Uzaya roket atmak zor iş. Neredeyse uzaya kadar gönderdiğiniz ilk basamağı alıp dünyaya kontrollü geri indirip tekrar kullanmayı amaçlamak çok daha zor iş. O kadar zor ki, bunca yıldır herkesin aklında olmasına rağmen kimsenin yapmayı bile denemediği bir iş. Taa ki 21. yy'ın zengin uzay maceracısı Elon Musk'a gelene kadar. Bir Heinlein kitabından fırlamış gibi duran Musk, bunu ilk denemesinde neredeyse beceriyordu. Plan roketi Atlantik'te kendi kendini kontrol edip en korkunç fırtınada bile yerinden oynamayan bir robot gemi üstüne indirmek idi!

@ID_AA_Carmack Full RUD (rapid unscheduled disassembly) event. Ship is fine minor repairs. Exciting day! pic.twitter.com/tIEctHFKHG
— Elon Musk (@elonmusk) January 16, 2015

Ancak işler tam yolunda gitmedi. Roket uzayın sınırlarından aşağı doğru hedef iniş platformu olarak kullanılan gemiye doğru kendi kendine yönlendi, gemiyi buldu, yavaşladı, üstüne alçaldı, yavaş yavaş inerken işler aniden ters gitti. Roketi yönlendirmede kullanılan hidrolik sıvının son anda tükmenmesi sonunda ilk basamağın kontrolü kaybedildi, basamak gemiye hızla çarpınca Elon Musk'un dediği gibi 'Ani Hesapta Olmayan Parçalara Ayrılma' olayı gerçekleşti!

Close, but no cigar. This time. https://t.co/JowUE6a1D7
— SpaceX (@SpaceX) January 16, 2015

Hidrolik sıvısını 45 saniye daha çok dayanacak şekilde attıracak SpaceX ve Şubat ayındaki bir sonraki roket atışında tekrar deneyecekler. İşin ilginç yanı, roketin inmesi için kullanılan geminin çok hasar görmüş olmaması. Şu anda tamirde olan gemi hakkında Elon Musk çok yakınlarda bir tweet attı:

Repairs almost done on the spaceport drone ship and have given it the name "Just Read the Instructions"
— Elon Musk (@elonmusk) January 23, 2015

Türkçe meali ile: 'Robot uzaygemisi istasyonu gemimizin tamirler neredeyse bitti ve kendisine yeni bir isim verdik: Sadece kullanma talimatlarını oku'!
Akabinde Elon Musk ikinci haberi patlattı: 'Halihazırda inşaat altında olan batı kıyısında kullanacağımız gemiye de 'Tabii ki seni hala seviyorum' ismini veriyoruz'!

West Coast droneship under construction will be named "Of Course I Still Love You"
— Elon Musk (@elonmusk) January 23, 2015

Sevenler bilir, bu iki isim sevdiğimiz rahmetli İskoç yazar Iain M. Banks'ın kıtaplarından iki uzay gemisi karakter! Banks'ın AI tarafından yönetilen alışılmadık davranışlara sahip dev uzay gemileri Banks'ın hayranlarının en sevdiği karakterler arasındadır. Kitaplarda Kültür gemilerine verilen isim, diğer uygarlıklar tarafından 'Ciddiyetsız, ağırlıksız' diye suçlandığında Kültür yeni gemilerine bir sıra inanılmaz isim vermeye başlar.

Iain M. Banks'ın kitaplarında kullandığı gemi isimlerinin listesini Wikipedia'da bulabilirsiniz.

Umarım Elon Musk gemi isimlerine böyle geyik isimler vermeye devam eder. Geçen sene kaybettiğimiz Iain M. Banks'ı hatırlayıp bütün sevenlerini güldürdüğü için en azından Hitit Güneşi tayfası olarak teşekkür ederiz.

Banks, Hamilton ve Reynolds

Buraların meşhur takoz roman üreticilerinden Iain M. Banks, Peter F. Hamilton ve Alastair Reynolds, 2012'de bir araya gelip Google Play'da bir söyleşi yapmışlardı. Iain M. Banks anısına ve diğer yazarların dediklerinin de ilginç olacağını düşüğündüğümden bir hatırlatayım dedim.




Loncon3'te Peter F. Hamilton'un da katıldığı, detektifler hakkında bir panele takıldık, bu kez Alastair Reynolds'a denk gelmedik ancak 2009'da Picocon'da dinlemiştim.


O zmanalar Alastair Reynolds daha gözümde yeni, amatör olarak gözüküyordu, aradan 4 sene daha geçti, takoz üretmeye devam ediyor!

Teknoloji Harikası

Daha birkaç gün önce Iain M. Banks'ın Kültür romanlarından esinlenmiş bir kısa film yayınlamıştım. Şimdi de Banks'ın Kültür ve 1970'ler Dünyasını çakıştırdığı çok da fazla bilinmeyen Teknoloji Harikası'nı sunuyorum sizlere.

Gerçek Birşey

2014'ün Dünya Bilim Kurgu Kongresi Loncon3 daha yeni bitti denebilir. Yani tembel podcast editörünüze göre yeni bitti. Loncon3'ün Saygıdeğer Ziyaretçilerinden birisi Iain M. Banks olacaktı ancak ne yazık ki bildiğiniz gibi kendisini zamansız kaybettik.

Yine de Loncon3 Banks olayları ile doluydu. Bunlardan birisi 'Oyunların Oyuncusu' romanında bahsi geçen Azad'ın kurallarını yaratmaya çalışmaktı. Bu gün paylaşacağım video da bu romandan esinlenmiş.


Bu da Londra'da Excel'de Azad ile uğraşanlar, oyun kurallarını yayınlarlar umarım!

Kuralları anlamak İmparatorluk yönetmek kadar zordu, ben anlamadım. Kozan lazım!

Oyunların Oyuncusu ve biz

BBC Radyo 4 ilginç bir yer. Oturmuş Luıcy Kellaways'ın Ofis Yaşamının Tarihçesi programını dinlerken aklıma Iain M. Banks'ın favorilerimden kitabı, Oyunların Oyuncusu geldi.

Kellaways, az önce dinlediğim 15 dakikada 19yy'da İngiliz İmparatorluğunun bürokrasisini yöneten devlet memurlarının nasıl himaye sisteminden adam gibi yetenek ve sınava dayalı bir sisteme geçişini anlatıyordu. O zamana kadar torpille bilmemne efendinin yakın dostunun üçüncü göbekten akrabası olanların daha çarpma bilmeden hizmete girmesi (ve sonunda Lord olarak çıkması!) normal karşılanırken küçük bir üllkeden bir imparatorluğa dönüşmekte olan bir devletin politikadan ayrılmış, sadece devlet için hizmet veren, politikacıların laflarını dinlemektense daha çok devletin kendisinin çıkarını güden insanlara dönüşmesi sadece 20 sayfa civarından oluşan bir rapora dayanıyor. Sistem de Çin İmparatorluğunun son derece zor sınavlarından ve yapısından çok şey çalmış,

(Devamı var aşağıda)...

Iain M. Banks evreninde iyi yazmanın 11 kuralı

Io9'da Annalee Newitz geçen ay kaybettiğimiz yazar Iain M. Banks açısından iyi yazmanın 11 kuralını çıkartmış. Her ne kadar yazmak bir denklemler toplamı olmasa da bu 11 kural sizlere yol gösterebilir. Arada yardım almanın hiç bir sakıncasını görmüyorum. Birileri iyi bir iş çıkartıyorsa neden biz de faydalanmayalım ki?

1. Sanmayın ki iyilik timsali kahramanlar vardır.
2. Ütopyalar mükemmel değillerdir, olmazlar.
3. Karakterlerin basit nedenler, dürtüleri olmamalıdır.
4.  Bazı şeyler kalıtsaldır. (Savaş, savaş hiç değişmez!)
5. Siyasi değerler zamanın kendisini değiştirebilir.
6. Gezegenleri tasarlamakla, yazmakla fazla vakit kabetme.
7. Amaç araç değildir. Daha çok silah edin!
8. Ölümsüzlük ve Yapay Zeka çözüm falan değildir. Arada işe yarayabilirler yine de.
9. Uzay operalarından uzak durun. Siyaseti kullanmak daha iyi bir fikirdir.
10. Her yaşanan kahramanlığın başkaları üzerinde etkileri vardır. Hem de yıkıcı.
11. Kötülüğün tanımı vardır.

Benim bu kel ve fodul yorumumdan bir şey anlamayanlar ve yemişim seni direk siteden okuyacağım diyenler için Io9'da tüm metin mevcut.

Iain M. Banks 1957 - 2013

:( Başka bir şey diyemiyorum.

Iain M. Banks - The Hydrogen Sonata

Iain M. Banks Hakan ve Başar'ın sevdiği yazarlardan. Halen Use of Weapons'ı okumadım. Hakan'la aramdaki kilometrelerden dolayı mutluyum :) Banks'in The Hydrogen Sonata adlı son kitabı Ekim başında çıktı. Başar kitabı okuyor ve kısa bir zaman sonra kendisi buraya yorumunu yazacaktır. Culture serisinin 10. kitabı olarak roman ile ilgili özetleri okuyunca pek bir şey anlamadım. Sorun genel anlayışsızlığım mı yoksa diğer dokuz kitabı okumamış olmam mı bilemiyorum. Elbet açıklayacak bir babayiğit çıkacaktır. Io9 kitabın ilk bölümü yayınlamış. Buyrunuz okuyunuz.

http://io9.com/5944007/read-the-first-chapter-of-iain-m-banks-new-culture-novel-the-hydrogen-sonata

Iain M. Banks - Use of Weapons

Galiba bu kitabı ilk defa Kozan'dan alıp okumuştum. Nasıl eline geçti hatırlamıyorum, benim ona Iain M. Banks ve Consider Phlebas propagandam mı oldu, yoksa o farklı yerden keşfetti de sonra tanışınca farkettik benzer zevkleri, hiç aklımda kalmamış. Ancak kafası strateji oyunlarına ciddi basan Kozan'ın favori romanlarından birisi olduğunu kimse inkar edemez. Hayli bir süre email takma ismini bile bu kitaptan alıyordu, hala kullanıyor mu emin değilim ne yazık ki. Belki ben propogandasını yaptım Kozan'a, belki başkaları ona önerdi biz tanışmadan önce ancak biz hayli kişiye Banks ve Kültür propogandası yaptıydık beraberce.

1990 tarihli olarak Banks'ın sekizinci yayınlanmış eseri olsa da (M.'sizleri de dahil ediyorum listeye), yazar olmaya çalışan Banks'in ilk yazmaya kalkıştığı bir romana dayalı - her ne kadar ondan sonra üstünden güzel bir şekilde balyozla geçilip hikaye adam edildiyse de. Haliyle bir 'ilk roman' olarak ele almak pek akıl işi değil ancak üstünde hayli düşünmüş olduğu bir gerçek.

Devamı aşağıda... Hop hop!

Banks ve Silahların Kullanımı ve nasıl yazıldığı hakkında...

Iain M. Banks'ın Use of Weapons romanı, kendisine ilk denk geldiğim ve hala en favori romanlarımdan olan Consider Phlebas'tan sonra en sevdiğim ikinci Banks kitabıdır.

Paralı asker Zakalwe'nin Kültür ile ikişkisi, Kültür'ün diğer toplumlarla işilkisi ve Zakalwe'nin geçmişindeki ilişkileri içeren, macera ve heyecan dolu bu roman uzay-operası tarzının en mükemmel örneklerinden birisi.

Birkaç hafta önce Gardiyan gazetesinde İain M. Banks amcamız oturup bu kitabı nasıl yazdığını bir anlatmış. İlginç bir geçmişi var ve okuduğumuz halinin varlığını yine favorilerimden Ken MacLeod'a borçlu olduğunu tekrar hatırlatıyor.

Bir okuyunuz.