Altmışikiden tavşan, astroitten uzay istasyonu

Bir habere göre bir takım NASA tayfası bir asteroidi yakalayarak uzay istasyonuna çevirmek istiyor.

Gel gel geeel... Yavaşşş... Duuuur...
Tamam, takozlar nerde abi

Eh... Güzel haber de NASA'nın MBA yapmış grubundan gelmiş olsa gerek, işin içinde pek bir mühendis olmadığı kesin.

Bu tarz 'reklam' projelerin büyük kısmı pek ciddi yapılmıyor. Zaten gerçekleşmesi zor olduğundan daha çok NASA'yı güzel bir gözle tanıtmaya ve bütçe dönemlerinde Amerikan Kongre'sinden para dilenmeye yarıyor.

Mesela...

Beni en gıcık eden ancak sürekli yapalım diye ortaya atılan şeylerden birisi Mars (veya Ay) yolunda bir benzin istasyonu kuralım, orda durup yakıt alalım fikri.

Bir kere, böyle şeyler iddia edenlerin kafası yolda araba kullanmaktan başka bir şeye çalışmıyor. Yörünge mekanikleri filan geç, zaten yakıtı oraya kadar getirmenin pahalı olduğunu, oraya gelirken yörüngeleri tutturmak için de dünyanın yakıtının kullanılacağı unutuluyor.

Dahası, dünyada her gün yaşadığımız fiziğin aksine uzayda bir kere hareket ettikten sonra başka bir şey etki göstermediği sürede yavaşlamadığından, Dünya'nın çekiminden kurtulduktan sonra ender olarak gerekecek yörünge düzeltme ateşlemeleri dışında gaza basmanın da gereki olmadığını hatırlamak lazım!

Mars ve dünya arasında yakıt istasyonu kuralım diyenler, dünyanın ve Mars'ın farklı sürelerde güneşin etrafında dolaştığını unutuyor. Haliyle arasında istediğiniz bir noktaya bir şeyi park edip bırakamıyorsunuz. Sadece bir gün bir yerde denk getirebilirseniz kullanacaksınız. Kazara bir sorun çıktı, geçmiş olsun, bir sonraki benzinci ikibuçuk milyon km ötede.

Sonra göreceli olarak farklı bir hızda geliyorsunuz, yavaşlamak ve tekrar hızlanmak için niye yakıt harcıyorsunuz?

İşin acı gerçeği yakın gelecekte uzayda yolculuk çok can zikici bir olay!

(Not: Ay ve Dünya arasında sabit noktalar var, burası doğru, ancak dünya'dan aya, aydan dünyaya Apollo tarzı dönüşü bedava uçuşlarda bunların yakınından bile geçmiyorsunuz, ayrıca bu noktalar yerçekimsel olarak sabit olsalar da esas işimize yarayacaklar durağan yörüngeler değiller).

Bu arkadaşların fikrine bakalım. Ciddi bir inceleme ancak ne kadar gerçekçi çok tartışılır.

Arkadaşlar 7 metre boyutunda 500-ton ağırlığında bir asteroid yakalamak istiyorlar, örnek olarak 2008 HU4 kullanılmış (ancak bize göre göreceli hızından bahsedilmemiş - acaba neden!).

Yani bir otobüsten küçük bir şeyden bahsediyoruz. Toplam masraf 2.6 milyar dolar civarında tahmin edilmiş. Atlas-V roketinin en son kısmıyla buna ulaşıp yakalayıp yörüngesini değiştirebileceklerini iddia ediyorlar.

Herşeyden önce bir soru sorulması lazım - 7 metre çapında bir asteroidle uğraşmaya değer mi?

Senaryoyu burdan araklamışlar

Bir çok kişi kütle ve hacim olaylarını düzgün şekilde hayal edemiyor. Ortalama 5 metre uzunluğundaki irice bir araba hayal edin. 2012 model bir Ford Mondeo 4.7 metre uzunluğunda ve ağırlığı 1600kg. 7 metre çapında bir asteroid ise 500,000kg ağırlıkta.

Bu kadar küçün bir cisimle niye uğraşıyoruz, bir karbon ve metal yığını bize ne kazandıracak? Büyük bir asteroidi alıp içinde nükleer bomba patlarak bir küre boşluk açmak varken?

Dünya yörüngesi yakınlarındaki cisimlerin özelliklerine bir bakalım. Burada konuştuğumuz boyutlara en yakın cisim 2013AB. Dünyanın da çok yakınından geçtiğinden ideal bir durumda ancak bize göre relatif hızı 8.85km/s, yani 3600'la çarpın bir, hızı saatte 31 BİN 860 km.  Bu F-16'larımızın maksimum hızının kabaca yirmi katı, aşağı yukarı dünyanın en hızlı uçağı SR-71'in hızının on katı.

Çoook daha büyük bir hacme ve ağırlığa sahip olan 2012XP111'i ele alırsak sadece saatte 13,896 km hızında gidiyor bize göre. Ne demiş Newton amca, p=m.v. Gel burdan yak istersen. Bu boyutlarda ve bu çok yüksek hızlarda giden bir cismin yörüngesini değiştirmek gerçekten çok zor.

Haliyle bu arkadaşları birkaçyüz kilo yakıtla olduğu yerde durdurmak, sonra yeni bir yörüngeye koymak, sonra Dünya'ya yaklaştığında hızını tekrar değistirip bir yerlere parketmek kolay değil!

Şu güne kadar duyduğum en mantıklı benzeri teori olabildiğince ağır bir yükü asteroidin yakınlarına götürüp yerçekiminin etkisiyle yavaş yavaş yörüngesini değiştirmek idi ki bu fikir Armageddon filmi senaryosu tarzındaki bu salaklıklara karşı gerçekten üzerinde düşülerek verilmiş bir fikirdi. Ancak söz edilen zaman süresi birkaç yıldan azıcık fazla...

Kısacası iyi güzel ancak zor be güzel kardeşim, sen gidip bir daha düşün bu konuyu.

Herşeyi geçtim, sadece 2.6 milyar dolar bütçeyle bunu yaparız demeleri işin ne kadar hayal ürünü olduğunu gösteriyor. Obama sonunda NASA'nın Constellation adlı uzaya ve aya geri dönmeyi amaçlayan Bush dönemi projesini 9 milyar dolar harcadıktan sonra, senede 3 milyar dolar daha istedikleri için ve bütün bunları daha uzayı geç, havaya bir tane gerçek roket atmadan önce yaptıkları için iptal etmişti.

50+ sayfalık bir raporu hazırlamak pahalı bir iş değil, Amerikan Kongresinden para dilenmek de kolay ancak gerçekte bunları yapabilmek çok zor. Ne yazık ki bu tarz bol keseden atan, bilim kurgu diyebileceğimiz haberler, gerçek bilimi zor durumda bırakıyor.

Ha belki ben hesaplarda kitaplarda yanlış yaptım, adamlar benden fazla üstünde düşündü, o da mümkün ancak yine sormam lazım, 7 metre çapında bir asteroid için değer mi? Yapacaksan daha büyük düşün!

Neyse, birisi beni Mars'a gönderse ya... Hala bekliyorum.

(Dipnot: Bu yazıya Mert başladı, sonra ben (Hakan) üstlendim ancak yazıyı yazan Mert olarak gözükmekte en tepede).