Pazar, Ocak 25, 2015

Iain M. Banks'in anısına

Uzaya roket atmak zor iş. Neredeyse uzaya kadar gönderdiğiniz ilk basamağı alıp dünyaya kontrollü geri indirip tekrar kullanmayı amaçlamak çok daha zor iş. O kadar zor ki, bunca yıldır herkesin aklında olmasına rağmen kimsenin yapmayı bile denemediği bir iş. Taa ki 21. yy'ın zengin uzay maceracısı Elon Musk'a gelene kadar. Bir Heinlein kitabından fırlamış gibi duran Musk, bunu ilk denemesinde neredeyse beceriyordu. Plan roketi Atlantik'te kendi kendini kontrol edip en korkunç fırtınada bile yerinden oynamayan bir robot gemi üstüne indirmek idi!
Ancak işler tam yolunda gitmedi. Roket uzayın sınırlarından aşağı doğru hedef iniş platformu olarak kullanılan gemiye doğru kendi kendine yönlendi, gemiyi buldu, yavaşladı, üstüne alçaldı, yavaş yavaş inerken işler aniden ters gitti. Roketi yönlendirmede kullanılan hidrolik sıvının son anda tükmenmesi sonunda ilk basamağın kontrolü kaybedildi, basamak gemiye hızla çarpınca Elon Musk'un dediği gibi 'Ani Hesapta Olmayan Parçalara Ayrılma' olayı gerçekleşti!
Hidrolik sıvısını 45 saniye daha çok dayanacak şekilde attıracak SpaceX ve Şubat ayındaki bir sonraki roket atışında tekrar deneyecekler. İşin ilginç yanı, roketin inmesi için kullanılan geminin çok hasar görmüş olmaması. Şu anda tamirde olan gemi hakkında Elon Musk çok yakınlarda bir tweet attı:
Türkçe meali ile: 'Robot uzaygemisi istasyonu gemimizin tamirler neredeyse bitti ve kendisine yeni bir isim verdik: Sadece kullanma talimatlarını oku'!
Akabinde Elon Musk ikinci haberi patlattı: 'Halihazırda inşaat altında olan batı kıyısında kullanacağımız gemiye de 'Tabii ki seni hala seviyorum' ismini veriyoruz'!
Sevenler bilir, bu iki isim sevdiğimiz rahmetli İskoç yazar Iain M. Banks'ın kıtaplarından iki uzay gemisi karakter! Banks'ın AI tarafından yönetilen alışılmadık davranışlara sahip dev uzay gemileri Banks'ın hayranlarının en sevdiği karakterler arasındadır. Kitaplarda Kültür gemilerine verilen isim, diğer uygarlıklar tarafından 'Ciddiyetsız, ağırlıksız' diye suçlandığında Kültür yeni gemilerine bir sıra inanılmaz isim vermeye başlar.

Iain M. Banks'ın kitaplarında kullandığı gemi isimlerinin listesini Wikipedia'da bulabilirsiniz.

Umarım Elon Musk gemi isimlerine böyle geyik isimler vermeye devam eder. Geçen sene kaybettiğimiz Iain M. Banks'ı hatırlayıp bütün sevenlerini güldürdüğü için en azından Hitit Güneşi tayfası olarak teşekkür ederiz.

3 yorum:

EnT dedi ki...

Amcayı hiç duymamışım. Meşhurmuş meğer.
http://io9.com/elon-musk-will-guest-star-on-tonights-episode-of-the-si-1681709128

EnT dedi ki...

Amcayı hiç duymamışım. Meşhurmuş meğer.
http://io9.com/elon-musk-will-guest-star-on-tonights-episode-of-the-si-1681709128

Hakan dedi ki...

SpaceX, Paypal, Tesla.. Hangi dunyada yasiyorsun abi sen? :)