Greg Bear - Vitals

Yazar: Greg Bear
Isim: Vitals
ISBN: 0-00-712975-0
Ilk Basim: 2002
Elimdeki Baski: 2003 Harper Collins
Yorum: Bear'in en iyi kitaplarindan biri degil.

Greg Bear Darwin's Radio romanindaki hikaye temellerinde bir sey daha yazmis.

Zeki ikiz biyolog kardesler birbirlerinden ayri olarak olumsuzluk iksirini kesfetmeye calisirken birisi aniden oldurulur. Diger biyolog kardesi de oldurulmeye calissa da sans ve romanin devam edebilmesi icin gotunu ucuz kurtarir ve macera baslar.

Acikcasi bir oturusta okudum. Daha dun aldim kitabi, sabah oturdum basladim, ogleden sonraya dogru bitmisti. Ilginc bir kitap. Milyarlarca yil icerisinde degismemis, son derece tarihsel bazi hucrelerin bize olumsuzluk verebilecegi uzerine bir dusunce uzerine kurulmus gibi basliyor kitap ancak ilk yuz sayfa icerisinde hersey degisip hikaye bir bilim kurgudan cikip James Bond'vari bir macera/conspiracy hikayesine donuyor. O kadar ki gizlice egitilen super seksi ajanslar vucut salgilariyla insanlari bastan cikartiyor, telefonda cesitli rakamlar okundugunda zihnin baskalari tarafindan kontrol edilmeye basliyor ve manasiz siddet eylemlerine girisebiliyor insan ve butun hersey yedigimiz yemekler ve bakteriler sayesinde kontrol ediliyor.

Kitabin ortasina kadar tempo basarili ve sikiydi, birinci kisi gozunden anlatilmis bir hikaye seklinde basliyor, aniden, ortasina dogru baska bir karakterin (ki daha once hic tanismadigimiz bir karakterin) gozunden anlatilmaya baslaniyor hikaye, biraz daha gecmisten baslayarak - sanki o ana kadar olup biteni anlamadiysak birisinin bize anlatmasi fena olmaz. Nitekim bu karakter gorevini bitirince tekrar ilk kahramana donuyoruz ama butun ogrendiklerimizi ilk kahraman bilmediginden dolayi aniden affaliyor insan okurken, kitabin ana kahramani bir seylerden bahsediyor ama okuyucu (ortadaki karakterin bakis acisi yuzunden) olup biteni cok daha iyi biliyoruz. Nitekim bir daha oteki karakterin bakis acisina bir daha gecilmiyor. Acikcasi okuyucuyu bilgilendirmek icin cok zayif bir edebi teknik ve beni rahatsiz etti.

Dahasi, kitabin en sonunda bir epilog var ki burada da gun be gun olup bitenlerden tekrar bashediliyor - "kitabi buraya kadar anlamadiysan dur bi aciklayayim da kendini aptal etme" gibi bir dusunce var sanki - haliyle kitap cok basarisizca bitiyor.

Kitabin konusuna, olup bitene fazla giremeyecegim, es kaza alir da okursunuz diye, bozmayayim. Butun conspiracy kitaplarinda oldugu gibi olup biteni yazarsam kitabin butun ana temasi bok gibi gider. Nitekim kitabin arkasindaki blurb ile kitabin kendisi arasinda hic bir alaka yok.

Bazi karakterler ise tanitilip hemen ortadan kayboluyor - kahramanimiz bir lab'da calisiyor, iki tane post-doc asistani var. Bu asistanlar kitapta sadece birkac sayfa boyunca gozukuyor, hemen arkasindan kaybolup bir daha bahsedilmiyor. Madem oyle olacakti niye uzun uzun tanitma ihtiyaci gordu Bear? Bunlardan bir suru var kitapta.

Kitap cok hizli bir sekilde olumsuzluk iksirinden beyin kontrolune geciyor ve bir daha olumsuzluk iksirinden bahsedilmiyor - en azindan direk bir sekilde. Beyin kontrolu ise cok sacma - insanlar seni telefonla arayip bir takim numaralar okuyor ve sen aniden bazi seyleri yapacak kadar kontrol altindasin - veyahut belli bir durum/kisilige giriyorsun (depressif, manik, saldirgan vesaire). Dunyayi kontrol eden bir organizasyon icin cok zayif bir yapi - mesela bir otele gidiyor kahraman, otel telefon numarasindan araniyor - eger kahramanimizi surekli takip etmiyorlarsa nasil bilsinler? Dahasi, bu ozel orgut butun dunyayi boyle yonetiyorsa herkesi telefonla arayacak zamani ve telefon numaralarini nereden buluyorlar?

Kisacasi cok tatmin olmadim, macera kitabi tadinda okudum. Cok fazla bilim kurgu ogesi icermiyor olumsuzluk ve biyolojik beyin kontrolu haricinde. Denizin dibine bir DSV ile inis ve cikis kisminin son derece guzel bir sekilde anlatilmasi disinda cok fazla teknoloji de yok. Bir miktar biyoloji var, ote yandan uzun suredir biyolojiyle ugrasmadigimdan cok yabanciyim ve cok etkilemedi o fasillar. Bir yerde serce parmaginin ilk bogumu buyuklugunde tek hucreli bakterilerden bahsedildi ki bunun gercek olabilecegine inanmiyorum.

Greg Bear'dan daha iyisini beklerdim, bu adamin Eon'u, Anvil of Stars, Forge of Gods kitaplari filan son derece daha iyiydi, bazilari da Hegira, Legacy ve Blood Music'i cok daha sever.

Greg Bear'in biyoloji temelli ilk kitabi bu degil. Eon serisinin son kitabi Legacy son derece ciddi bir sekilde uzayli bir gezegenin biyolojisi uzerin idi. Blood Music ve Darwin's Radio da biyolojiyi cok kullaniyordu.